Skip to content

Een onderwerp kiezen

Hoe kies je een onderwerp voor je scriptie? Dat kan nog best wel moeilijk zijn, al weten sommigen het al zodra ze hun studiekeuze maken. Maar ook als de stip op de horizon duidelijke contouren heeft, kan een onderwerp kiezen vol valkuilen zitten. Bureau Scriptiehulp helpt je op weg in zes vragen.

1 Who Cares?

De eerste vraag die je moet beantwoorden bij het kiezen van een onderwerp, is: who cares? Of je een onderwerp leuk of interessant vindt, komt op de tweede plaats. Het eerste dat je vast moet stellen, is wie eigenlijk het onderwerp bepaalt. Als je een afstudeeropdracht bij een bedrijf doet, ben jij dat niet. Of: niet in je eentje.
Maar ook als je aanhaakt bij een vakgroep of een lectoraat, kan het zijn dat de contouren van het onderwerp in meer of mindere mate vast staan. Dat hoeft geen probleem te zijn. Misschien vind jij het een fantastisch onderwerp. Problemen ontstaan zodra jij voor je gevoel het groeien van gras nog interessanter vindt dan het onderwerp. Wat dan?

  • Als je de mogelijkheid hebt om te kiezen, zorg dan dat je je afstudeerplek met zorg kiest. Niet alleen het stagedeel moet leuk en boeiend zijn, ook het onderzoeksdeel moet ‘te doen’ zijn. Door er aan de voorkant van het proces over na te denken, voorkom je narigheid op een later tijdstip.
  • Als je niet kunt kiezen, ga dan het gesprek aan met je (veld)begeleider. Vaak is het onderwerp nog wel een beetje te verschuiven, te kantelen of te draaien zodat het voor jou interessanter wordt.
  • Onderwerpen (ook oninteressante) hebben de neiging interessanter te worden als je er meer van weet. Dus haal er niet te snel je neus voor op. Lees er iets over, zowel in de vaktijdschriften als in documentatie van je opdrachtgever.

2 Is het interessant?

Hoe vind je een interessant onderwerp? Even gesteld dat je zelf je onderwerp mag kiezen, dan maakt dat het proces niet per se makkelijker. Immers: als alles open ligt, maak dan maar eens de juiste keuze. Goede vragen die je je kunt stellen, zijn: waarom was ik deze studie ook weer gaan doen? Welke discussies in mijn vakgebied vind ik interessant? Wat hoor ik docenten als belangrijke ontwikkelingen noemen? Als ik aan mensen vertel wat ik studeer, welke onderwerpen breng ik dan ter sprake? Wat voor hobby's heb ik en kan ik die combineren met een scriptieonderwerp?
Als dat soort vragen niet helpen, pak dan een vaktijdschrift erbij en stel vast bij welke artikelen je ogen blijven 'hangen'. Of surf eens naar vacaturesites en kijk welke vacatures je zou willen vervullen. Je kunt met zulke 'vingeroefeningen' al een jaar voordat je met je scriptie aan de slag moet mee beginnen: koop een klein notitieblokje of maak een mapje op je laptop aan en bewaar interessante stukken. Dat is niet suf, dat is juist hip. Projectleiders in bedrijven beginnen maar al te vaak met het maken van een soort moodboard. Dit mapje is jóúw moodboard.
Als je moeite hebt met je onderwerp zó te kantelen en draaien dat je het interessant(er) gaat vinden, vraag dan hulp.

3 Wat vindt je omgeving?

Als je er zelf niet helemaal uitkomt, vraag dan eens feedback aan mensen met wie je het soms of vaak hebt over je studie. Dat kunnen zijn: ouders, andere familieleden, vriend, vriendin, vrienden, studiegenoten. Wat voor onderwerp vinden zíj bij je passen? Vaak heb je ze al echt wel iets verteld, zonder dat je het zelf door hebt. Je kunt ook met Bureau Scriptiehulp gaan sparren. Omdat je nog helemaal aan het begin van je begeleidsproces staat met zo'n vraag, kennen we je niet zo goed als familie en vrienden, maar daar staat tegenover dat we een aardige gereedschapskist hebben om jouw interesses snel in kaart te brengen en ze zo te kantelen en draaien dat ze een goed scriptieonderwerp worden. Als dat soort vragen niet helpen, pak dan een vaktijdschrift erbij en stel vast bij welke artikelen je ogen blijven 'hangen'. Of surf eens naar vacaturesites en kijk welke vacatures je zou willen vervullen. Je kunt met zulke 'vingeroefeningen' al een jaar voordat je met je scriptie aan de slag moet mee beginnen: koop een klein notitieblokje of maak een mapje op je laptop aan en bewaar interessante stukken. Dat is niet suf, dat is juist hip. Projectleiders in bedrijven beginnen maar al te vaak met het maken van een soort moodboard. Dit mapje is jóúw moodboard.

Hulp nodig?

Het kiezen van een onderwerp kan best lastig zijn. Afbakening, een veldbegeleider die iets heel anders wil dan de schoolbegeleider, of een draak van een opdracht die de opleiding bij je neerlegt, en waar je helemaal niets mee hebt.

Wij kunnen helpen dit soort opdrachten zó te plooien, dat ze leuk en interessant worden.

Scriptiebegeleiding

4 Is je onderwerp bereikbaar?

Een goed scriptie-onderwerp heeft een hoofdvraag waarop we het antwoord niet weten. Natuurlijk, als een bedrijf worstelt met een ingewikkelde kwestie en ze willen dat jij uitzoekt wat voor hen de beste strategie is om die kwestie op te lossen, dan weten we dat veel kwesties al weleens onderzocht zijn. Maar ze zijn nog nooit onderzocht voor dat bedrijf. Een vraag moet niet op te zoeken zijn in wetenschappelijke literatuur, tenzij je een overzichtsonderzoek wilt doen. Je kunt je voorstellen dat het niet zo interessant is om uit te zoeken of de aarde rond of plat is. Het antwoord op die vraag kennen we allang. Er zijn ook vragen die je (nog) niet wetenschappelijk kunt onderzoeken, omdat je (nog) geen data kunt verzamelen die uitsluitsel geven op zo'n vraag.

5 Is het groot genoeg?

Een goed scriptie-onderwerp heeft een hoofdvraag waarop we het antwoord niet weten. Natuurlijk, als een bedrijf worstelt met een ingewikkelde kwestie en ze willen dat jij uitzoekt wat voor hen de beste strategie is om die kwestie op te lossen, dan weten we dat veel kwesties al weleens onderzocht zijn. Maar ze zijn nog nooit onderzocht voor dat bedrijf. Een vraag moet niet op te zoeken zijn in wetenschappelijke literatuur, tenzij je een overzichtsonderzoek wilt doen. Je kunt je voorstellen dat het niet zo interessant is om uit te zoeken of de aarde rond of plat is. Het antwoord op die vraag kennen we allang. Er zijn ook vragen die je (nog) niet wetenschappelijk kunt onderzoeken, omdat je (nog) geen data kunt verzamelen die uitsluitsel geven op zo'n vraag.

6 Kan het met de middelen die je hebt?

Je moet het onderzoek wel kunnen uitvoeren. Voor heel veel onderwerpen geldt, dat je met een creatief design veel kunt bereiken. Maar soms hangt aan zo'n creatief design wel een prijskaartje, in geld of in tijd. Gezond verstand zegt dat je geen onderzoek moet starten dat met de beschikbare middelen niet uitgevoerd kan worden. Je moet daarom al bij het kiezen van een onderwerp nadenken over hoe je dat onderwerp gaat onderzoeken. Bij het kiezen van een onderwerp helpt het als we kunnen meedenken. Dat komt, omdat we al heel veel scriptie-onderzoeken hebben gezien in de afgelopen jaren. Daardoor zien we de mogelijkheden en de onmogelijkheden eerder. Als je merkt dat het stroef gaat om tot een goed onderwerp te komen, of je plan van aanpak komt niet toe aan het stadium waarin je het kunt inleveren, dan kunnen we je op het juiste spoor zetten.

Meer lezen...

Je bent natuurlijk niet de eerste die met dit stukje van het scriptieschrijfproces worstelt. Lees hieronder hoe het bij anderen ging, en wat Bureau Scriptiehulp eraan heeft gedaan…

Creatief improviseren

Creatief improviseren is nodig in coronatijd. Het virus heeft immers een streep gehaald door mooie research designs. Interviewen bijvoorbeeld is lastig.

Scriptie laten schrijven

Het plan van aanpak van ‘Victor Pijn’ moet af en het lukt niet. Maar als we zijn stuk lezen, lijkt dat van iemand anders. En het wordt nog raarder. Hij